ҚР ТЖ жүйесінің цифрлық трансформациясы

    Төтенше жағдайлар министрлігінде дағдарыстық жағдайларда басқарудың тиімділігін арттыруға, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою бойынша үйлестіруді қамтамасыз етуге бағытталған ауқымды ұйымдастырушылық қайта құру, техникалық жаңғырту мен цифрлық сервистерді енгізу жүргізілді.

ТЖМ Стратегиялық жоспарлау және жедел басқару командалық орталығының жаңғыртылған ахуалдық залы іске қосылды, оның негізінде ықтимал техногендік және табиғи апаттарға ден қоюды болжау, модельдеу және талдау, сондай-ақ олардың салдарын бағалау құралдарымен цифрлық сервистерді шоғырландыру жүргізіледі.

Төтенше жағдайларды болжау және модельдеу үшін «ТЖ ГАЖ» цифрлық сервисі іске қосылды, ол «Қазақстан Ғарыш Сапары «ҰК» АҚ Геопорталымен бірлесіп су тасқыны жағдайын модельдеу және тұрғын үйлердің су басуына, тіршілік әрекетінің бұзылуына жол бермеу, халықты құтқару және эвакуациялау бойынша жедел ден қою шараларын қабылдау үшін қолданылады. Сонымен қатар бұл жүйеде өрттің таралу аймақтарын есептеу үшін «Пирология» өрттерді мониторингтеу мен болжаудың кіші жүйелері, жоғары, төменгі, шымтезек, қылқан жапырақты және жапырақты параметрлер бойынша есептеулерді қолдануды таңдау жұмыс істейді.

ТЖМ-де, оның аумақтық және ведомстволық бағынысты бөлімшелерінде кадрлардың есебі мен қозғалысын автоматтандыру үшін 1C платформасында «Кадрлар» жүйесі енгізілді. Бұл құралдар басшылыққа негізгі көрсеткіштерді жедел бақылауға және өлшенген басқару шешімдерін қабылдауға, министрліктің барлық бөлімшелерінің үйлесімді жұмысын қамтамасыз етуге, жалпы тиімділікті, ашықтықты, жеке ақпаратқа қол жеткізуді және кадр мәселелерін жедел шешу мүмкіндігін арттыруға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар жасанды интеллект базасында қоңырау шалушы абоненттің және зияткерлік көмекшінің орналасқан жерін анықтау мүмкіндігімен «112» Call-орталығын құру жөніндегі бастаманы іске асыру жалғасуда. Бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметтің «112» жобасын іске асыру шеңберінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың төтенше жағдайлар департаменттерінің жедел басқару орталықтарында қолдану көзделеді. Қазіргі уақытта байланыс қызметтерін жеткізушілермен бірлесіп Астана қаласы ТЖД жоспарлау және жедел басқару орталығы базасында пилоттық жобаны іске асыру бойынша жұмыс жүргізілуде. Күтілетін нәтиже төтенше жағдайға тап болған азаматтардан келіп түскен хабарламаларға ден қою жылдамдығын арттыру, халық тарапынан азаматтық қорғау органдарына деген сенімді нығайту болып табылады.

Халықты құлақтандырудың ұлттық жүйесін әзірлеу бойынша жұмыс басталды, бағдарламалық қамтамасыз етудің, республикалық және аумақтық деңгейдегі басқару пультінің толыққанды нұсқасы әзірленді, сирена-сөйлеу құрылғысының техникалық схемасы құрастырылды. Бұл қосымша азаматтардың қауіпсіздігін және төтенше жағдайларда іс-қимылға дайындығын арттыруда маңызды рөл атқаратын болады.

Халықты төтенше жағдайлар туралы хабардар ету үшін «112KZ» мобильді қосымшасының демонстрациясы әзірленді, бұл азаматтарды табиғи апаттар, техногендік авариялар немесе әлеуметтік тәртіпсіздіктер сияқты ықтимал қауіптер мен тәуекелдер туралы жедел ақпараттандыруға мүмкіндік береді. Мұндай қосымша азаматтардың қауіпсіздігін және төтенше жағдайларда әрекет етуге дайындығын арттыруда маңызды рөл атқарады.

Сонымен қатар ТЖМ бірқатар «Цифрлық бастамаларды» іске асырды. 2GIS және Яндекс операторларының электрондық карталарында эвакуациялық, жинау және жылыту пункттері орналастырылған. Бұл ТЖ кезінде көмек көрсету орындары туралы халықтың хабардарлығын арттырады, халықты жинау пункттеріне, жылыту пункттеріне және т. б. навигациялық маршруттар салуға мүмкіндік береді.

Cell Broadcast ұялы байланысының абоненттік құрылғыларына хабарламаларды жедел жеткізу жүйесін пилоттық іске қосу жүргізілді. Бұл бір уақытта көптеген абоненттерге хабарламаларды жедел жеткізуге мүмкіндік береді. Желінің шамадан тыс жүктелуіне қарамастан жұмыс істейді, бұл трафиктің жоғары кезеңінде де хабарламалардың сенімді жеткізілуін қамтамасыз етеді.

Төтенше жағдайлардың алдын алу мақсатында орман алқаптарының жай-күйін нақты уақытта бақылауға мүмкіндік беретін жасанды интелекті бар бейнемониторинг камераларын қолданады. Жүйелер ықтимал өрт белгілерін, түтін басуды автоматты түрде тіркейді және сигналдарды жедел жібереді.

Сонымен қатар жоғалған адамдарды іздеу үшін жасанды интелекті бар ұшқышсыз ұшу аппараттары (ҰҰА) белсенді қолданылады. Олардың көмегімен жоғалған адамдарды іздеу үшін ашық жердің фотосуреттері жасалады, ал алынған суреттер жасанды интеллект арқылы өңделеді. Мәселен биылғы жылдың тамыз айында бірлескен операция аясында жоғалған азаматтарды іздеу үшін жасанды интелект деректерін өңдеумен жетуі қиын жерлерді түсіру жүргізілді. Бұл технология өзінің тиімділігін дәлелдеді және іздеу-құтқару операцияларында тұрақты негізде қолданылатын болады.

ТЖМ төтенше жағдайларда қауіпсіздік пен жеделдікті арттыру үшін технологияларды дамытуды және цифрлық шешімдерді енгізуді жалғастырылатын болады.

........

Цифровая трансформация системы ЧC в Казахстане

В Министерстве по чрезвычайным ситуациям проведены масштабные организационные преобразования, техническая модернизация и внедрение цифровых сервисов, направленных на повышение эффективности управления в кризисных ситуациях, обеспечения координации по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.

Введен в работу модернизированный ситуационный зал Командного центра стратегического планирования и оперативного управления МЧС, на базе которого проводится сосредоточение цифровых сервисов с инструментами прогнозирования, моделирования и анализа реагирования на возможные техногенные и природные катастрофы, а также оценки их последствий.

Для прогнозирования и моделирования чрезвычайных ситуаций введен в работу цифровой сервис «ГИС ЧС» , который совместно с Геопорталом АО «НК «Қазақстан Ғарыш Сапары» применяется для моделирования паводковой ситуации и принятия оперативных мер реагирования по недопущению подтоплений жилых домов, нарушения жизнедеятельности, спасению и эвакуации населения. Также, в данной системе функционируют подсистемы мониторинга и прогнозирования пожаров «Пирология» — для расчета зон распространения пожара, выбор применения расчетов по верховым, низовым, торфяным, хвойным и лиственным параметров.

Для автоматизации учета и движения кадров в МЧС, его территориальных и подведомственных подразделениях, внедрена Системы «Кадры » на платформе 1C. Функционирование системы направлено на оцифровку бизнес-процессов кадрового учета, обеспечение прозрачности кадровых передвижений и снижения нагрузки на специалистов подразделений кадрового обеспечения. Данные инструменты позволяют руководству оперативно отслеживать ключевые показатели и принимать взвешенные управленческие решения, обеспечить слаженную работу всех подразделений министерства, повышая общую эффективность, прозрачность, доступ к личной информации и возможность оперативно решать кадровые вопросы

Наряду с этим, продолжается реализация инициативы по созданию Call-центра «112» с возможностями определения местоположения звонящего абонента и интеллектуального помощника на базе искусственного интеллекта. Применение предполагается в центрах оперативного управления Департаментов по чрезвычайным ситуациям областей, городов республиканского значения и столицы, в рамках реализации проекта Единой дежурно-диспетчерской службы «112». В настоящее время, совместно с поставщиками услуг связи проводится работа по реализации пилотного проекта на базе центра планирования и оперативного управления ДЧС г.Астана. Ожидаемый эффект заключается в повышении скорости реагирования на поступающие сообщения от граждан, оказавшихся в чрезвычайной ситуации, укрепление доверия к органам гражданской защиты со стороны населения.

Начата работа по разработке национальной системы оповещения населения, разработана полноценная версия программного обеспечения, пульта управления республиканского и территориального уровней, сконструирована техническая схема сирено-речевого устройства. Данное приложение будет играть важную роль в повышении безопасности и готовности граждан к действиям в экстренных ситуациях.

Разработана демоверсия мобильного приложения «112 KZ » для оповещения населения о чрезвычайных ситуациях, что позволит оперативно информировать граждан о возможных угрозах и рисках, таких как природные катастрофы, техногенные аварии или социальные беспорядки. Такое приложение будет играть важную роль в повышении безопасности и готовности граждан к действиям в экстренных ситуациях.

Также, МЧС реализован ряд «цифровых инициатив». На электронных картах операторов 2Gis и Яндекс размещены эвакуационные пункты, пункты сбора и пункты обогрева. Это повышает осведомленность населения о местах оказания помощи при попадании в ЧС, позволяет построить навигационные маршруты к пунктам сбора населения, пункты обогрева и т.д.

Проведен пилотный запуск системы мгновенной доставки сообщений на абонентские устройства сотовой связи Cell Broadcast. Это позволяет осуществить мгновенную доставку сообщений большому количеству абонентов одновременно. Работает независимо от перегрузки сети, что обеспечивает надёжную доставку сообщений даже в периоды высокого трафика.

В целях предупреждения чрезвычайных ситуаций применяет камеры видеомониторинга с ИИ, позволяющие в реальном времени отслеживать состояние лесных массивов. Системы автоматически фиксируют признаки возможного возгорания, замдыления и оперативно передают сигналы.

Кроме того, активно используются беспилотные летальные аппараты (БПЛА) с ИИ для поиска пропавших людей. С их помощью осуществляется фото открытой местности для поиска пропавших людей, а полученные изображения обрабатывается ИИ. Так, в августе текущего года, в рамках совместной операции проводилась съемка труднодоступной местности с последующей обработкой данных ИИ для поиска пропавших граждан. Это технология уже доказала свою эффективность и будет применяться на постоянной основе в поисково-спасательных операциях.

МЧС продолжит развитие технологий и внедрение цифровых решений для повышения безопасности и оперативности в чрезвычайных ситуациях.